HAARP deprem yaratır mı?
Kahramanmaraş depremini HAARP mı tetikledi?
Asrın felaketi olarak nitelendirilen depremler sonrasında gündeme gelen HAARP ile ilgili sosyal medyada milyonlarca paylaşım yapılıyor. Amerikalıların geliştirdiği HAARP projesiyle ilgili öyle çok iddia var ki akıllarda soru işareti bırakabiliyor.
Ben bir jeoloji uzmanı veya bir bu türden cihazlar hakkında bilgi verecek düzeyde değilim fakat çoğu zaman gündeme gelen bu konuları merak ettim. Araştırmasını yaptım ve siz değerli okuyucularla edindiğim bilgileri paylaşmak istiyorum.
Öncellikle günümüzde teknoloji çok hızlı ilerlemekte ve iletişimin her türlüsünü şimşek hızıyla yaşıyoruz. Bilgi akışının hızlı olduğu gibi dezenformasyonun da çok hızlı yayıldığı bir dönemdeyiz!
Son günlerde yapılan sosyal medya paylaşımlarından bazılarında, depreme ABD'nin Alaska eyaletindeki güçlü HAARP vericilerinin yol açtığı öne sürülüyor.
Peki, nedir bu HAARP?
HAARP, High-frequency Active Auroral Research Program’ın (Yüksek Frekanslı Etkin Kutup Işıkları Araştırma Programı) kısaltması. 1990'da ABD Ordusu tarafından kuruldu ve 2014'te Alaska Fairbanks Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü'ne devredildi.
“HAARP'taki cihazlar doğal afetleri ortaya çıkarır mı?” sorusunun cevabında çeşitli görüşler mevcut.
Sosyal medyada bazı kullanıcılar depremden önce “tuhaf davranan” bir kuş sürüsünün görüntülerini paylaşarak “Türkiye HAARP saldırısına mı uğradı?” diye sordu.
Bazı Twitter kullanıcıları ise depremden önce belirdiğini iddia ettikleri bulut fotoğrafları paylaşarak bunlara HAARP’ın yol açtığını savundu.
Son günlerde bu teorilerin ortaya çıkmasıyla HAARP’ın Program Müdürü Jessica Matthews, BBC’ye konu hakkında bir açıklama yapıp, HAARP’taki cihazların doğal afetler yaratamayacağını ya da bunların şiddetini artırmayacağını söylese de hala iddialar aynı türden devam ediyor.
Bir başka görüş…
Michigan Üniversitesi’nden iklim ve uzay araştırmaları uzmanı Prof. Aaron Ridley de “HAARP’ın hava durumunu kontrol edebileceğine dair hiçbir bilimsel kanıt yok” diyor.
Yine konuyu araştırırken, BBC’nin dezenformasyon araştırma ekibinden Shayan Sardarizadeh’in konu hakkındaki görüşlerine ulaştık.
Sardarizadeh, “Yıllardır komplo teorilerine konu olan HAARP programı, bilim insanları ve uzmanların bu iddiaları çürütmesine karşın sık sık doğal felaketlerin arkasındaki neden olarak gösteriliyor” diyor.
‘HAARP neden kuruldu?’ sorusuna da şu cevap verilmiş:
HAARP iyonosferin askeri ve sivil iletişimle navigasyon sistemlerine etkisini araştırmak amacıyla kuruldu. İyonosferde yaşanan doğal olaylar, Dünyadan iletilen ve GPS uyduları, Wi-Fi sistemleri, uzay araçları ve radyo iletişimi dahil modern teknolojinin birçok alanı için gerekli olan sinyalleri bozabiliyor.
Prof. Ridley, "İyonosferde radyo dalgalarını yutan ve iletişimi imkansız kılan, radyo dalgalarının kaybolduğu süreçler yaşanabilir” diyor. Bu tür durumları kestirmenin zor olması nedeniyle bilim insanları, inceleme için doğadakine benzer koşullar oluşturmak amacıyla yüksek frekanslı radyo vericileriyle iyonesferin küçük bir bölümünü ısıtıyor.
HAARP’ın Program Müdürü Jessica Matthews, bunun hava olaylarına yol açmadığını dikkat çekerek “HAARP’ın gönderdiği frekans aralığındaki radyo sinyalleri Dünya’daki hava koşullarını oluşturan atmosferin iki katmanında yutulmuyor” diyor.
Cornell Üniversitesi’nden Prof. David Hysell de benzer bir görüş paylaşarak, “HAARP’in hava durumu üzerinde bir etkisi olamayacağını söylüyor” ve iddiasını da "İkisini aynı cümlede kullanamazsınız. Çünkü aralarında hiçbir ilişki yok” cümlesiyle pekiştiriyor.
BBC’den Shayan Sardarizadeh, doğal afetlerden sonra her zaman komplo teorilerinin yayıldığına dikkat çekerek, son zamanlarda meydana gelen olayları şu şekilde belirtiyor:
“2022’de Bulgaristan’ın Karlıova kentinde yaşanan sel felaketinden sonra da sosyal medyada HAARP’ın sorumlu tutulduğu paylaşımlar yapıldı. 2021’de Çin’de büyük yıkıma yol açan seller ve Türkiye’deki orman yangınlarından sonra da aynı şey oldu. Geçen yıl ABD’nin güney-doğu kıyıları ve Karayipler’de etkili olan Ian Kasırgası’nın ardından da HAARP’la ilgili komplo teorileri üretildi.”
Türkiye’deki jeologlar ne diyor?
Her deprem sonrası nedense herkes konuşur bu ülkede…
Lakin başta bu işin uzmanı olduğunu dile getirenler olmak üzere herkesin farklı görüşler ortaya atması, ortak bir paydada buluşulmamasının korku ve tedirginlik vermekten başka bir işe yaramadığını görüyoruz.
Bu HAARP konusunda yine o bilindik manzara mevcut. Bazıları bunu dış güçler yaptı diyorken, ekranlarda her gün açıklamalarda bulunan diğer bir takım Jeofizik uzmanlarımız da ‘bilimsellikten uzak, böyle bir şeyin mümkün olmadığını’ söylüyor.
Sonuç itibariyle Türkiye bir deprem ülkesi.
Bu yüzyıllardır bilinen bir gerçek.
Bizim depreme dayanıklı yapılar inşa etmemiz ise hem bilmemiz hem de uygulamamız gereken bir gerçek.
Birbirimize teorilerden çok, hayatın gerçeklerini kabul ettirmeliyiz!
Sağlıkla kalın!